نگهداری مبتنی بر فرصت
مقالات تخصصی نگهداری و تعمیراتنگهداری مبتنی بر فرصت یا نگهداری رویداد محور
نگهداری مبتنی بر فرصت یا نگهداری رویداد محور، به کارکنانِ واحدِ نگهداری فرصتی میدهند تا قطعاتی که معیوب هستند یا در آیندهی نزدیک نیازمند جایگزینی هستند را در طول عملیات نت پیشگیرانه یا نت اضطراریِ تجهیزات جایگزین یا تعمیر کنند. این مقاله پژوهشی به معرفی یکی از روشهای تصمیمگیری هوشمند در انواع تعمیر و نگهداری پرداخته است که بر این اساس تصمیم گرفته میشود که آیا قطعهای به نگهداری فرصت طلبانه نیاز دارد یا خیر؟ و اگر اینگونه است این نگهداری مبتنی بر فرصت در مقایسه با از کار افتادن احتمالی در آینده تا چه اندازه مقرون به صرفه است؟ در این مقاله راجع به نگهداری مبتنی بر فرصت به عنوان یک استراتژی جایگزین برای نگهداری، به همراه مراحل پیاده سازی آن بحث میکنیم ، در نهایت چالشهای ایجاد شده برای انجام نگهداری مبتنی بر فرصت را بررسی میکنیم.
نگهداری فرصت طلبانه یا Opportunistic maintenance به خاطر پیچیدگی بالا در سیستمهای مختلف، برای تجهیزات نفت و گاز مؤثر تلقی میشود. برای مثال: با در نظر گرفتن یک سکوی دریایی، یک خرابی در سیستم استخراج احتمالاً باعث غیرفعال شدن سایر بخشهای سکو از جمله سیستم انتقال نفت میشود. بنابراین هنگامی که قطعهی خراب فرصت از کار افتادگی را ایجاد میکند، تیم نگهداری ممکن است در حین حضور در محوطه از این فرصت استفاده کند و نگهداری پیشگیرانه را برای سایر اجزا انجام دهد. بدین ترتیب یک قاعدهی تصمیم گیری از قبل تعریف شده عملی میشود. بنابراین صرفه جویی چشمگیری در هزینهها در مقایسه با انتظار کشیدن تا آغاز برنامهی نگهداری منظم بر روی قطعات نگهداری شدهی مناسب حاصل میشود.
نت مبتنی بر فرصت نوعی نت پیشگیرانه
نگهداری مبتنی بر فرصت یک نوع تعمیرات پیشگیرانه مبتنی بر تعویض آسان اجزا یا قطعات تجهیزات است، که با بهره گیری از خاموشی برنامه ریزی شده یا برنامه ریزی نشدهی سیستم عمل میکند، بگونه ای که ما از قبل منابع نگهداری مناسب را در محل در اختیار داشته باشیم.
مهندسان نگهداری همواره دنبال راههایی برای کاهش زمان خاموشی سیستم و افزایش دسترسی پذیری، بدون کاهش سطوح لازم از اطمینان پذیری سیستم هستند. هدف نهایی هر برنامهی نگهداری، حفظ عملکرد سیستم تا بیشترین حد ممکن و ایجاد توازن بهینه بین زمانهای خاموشی و هزینهی نگهداری است. همچنین باید از هرگونه خرابی فاجعه بار جلوگیری شود.
چه قطعاتی باید از عملیات نگهداری پیشگیرانه بهرهمند شوند؟
کدام قطعات باید در وهلهی نخست تحت عملیات نگهداری پیشگیرانه قرار بگیرند؟
میتوان نگهداری پیشگیرانه را به عنوان روشی سیستماتیک برای جمع آوری، بررسی، پیش برنامه ریزی و انتشار مجموعهای از وظایف و اقدامات نگهداری پیشنهادی، بعد از وقوع خطای غیرمنتظره یا "فرصت تعمیراتی" تعریف کرد.
نگهداری مبتنی بر فرصت میتواند راه حل کاملی باشد، که از فرصت خاموشی سیستم یا پیاده سازی قطعه (ماژول) برای انجام هرگونه عملیات نگهداری لازم در آیندهی نزدیک استفاده میکند، و در بخش زیادی از خاموشیهای سیستم صرفه جویی میکند.
اهداف نت مبتنی بر فرصت
سیستمهای مدرن مهندسی همچون سیستمهای فرآوری و انرژی، سازههای دریایی، پلها و خطوط انتقال به منظور تضمین عملکرد موفق در طول عمر خدماتی پیشبینیشده طراحی شدهاند. این کار منطبق با ملاحظات امنیتی مربوط به مخاطرات پیش روی کارکنان، افراد عادی و محیط پیرامونی انجام میشود. متاسفانه عوامل تهدیدآمیز و مختل کنندهی فرایندها همواره وجود دارند، بنابراین راه اندازی ابزارهای نگهداری مناسب به منظور کنترل اثر نامطلوب و تضمین عملکردِ سیستم در طول عمر خدماتی آن الزامی است. این کار مستلزم تصمیماتی راجع به بازرسی و نگهداری، نحوهی انجام بازرسی و نگهداری و زمان انجام بازرسی و نگهداری است. این تصمیمات باید برای دستیابی به مزایای حداکثری کنترل فرایندهای تخریبی اتخاذ شوند و از سوی دیگر تأثیر حداقلی روی عملکرد سیستم و سایر نتایج اقتصادی و امنیتی داشته باشند.
استراتژی نگهداری مبتنی بر فرصت
این استراتژی با تعیین فعالیت صحیح در زمان مناسب، امکان برخورداری از کمترین هزینه و موثرترین برنامهی نگهداری را فراهم میکند. از لحاظ مقایسهای، نگهداری پیشگیرانه فرض را بر این میگذارد که زمان عملیاتی، یک عامل کلیدی در تعیین شرایط احتمالی تجهیزات است. اگر رابطهی نزدیکی بین زمان عملیاتی و ضرورت نگهداری وجود نداشته باشد، معمولاً نیازی به این اقدامات نگهداری نیست و منابع اتلاف میشوند. گاهی اوقات تجهیزات بعد از نگهداری در وضعیت بدتری هستند و نسبت به زمانی که هیچ اقدامی انجام نشود زودتر خراب میشوند.
لینکهای مرتبط :
استفاده از جدیدترین تکنیکهای تعمیر و نگهداری با توجه به ماهیت سازمان، باعث افزایش راندمان تجعهیزات خواهد شد.
بهترین زمان برای اجرای نت مبتنی بر فرصت
نگهداری مبتنی بر فرصت Opportunity-based maintenance در هنگام مدیریت سیستمهای پیچیدهای که دارای قطعات گران قیمت تحت شرایط کاری دشوار، با استراتژیهای نگهداری مبتنی بر شرایط (CBM) است مهم تلقی میشود. در این استراتژی، به محض اینکه شرایط خاص فنی و اقتصادی برآورده شوند، اقدامات نگهداری پیشگیرانه با اقدامات اصلاحی ترکیب میشوند. استراتژی نگهداری مبتنی بر فرصت شامل چندین متغیر غیرخطی است که روی کُل هزینهی نگهداری قابل بهینه سازی تاثیرگذار هستند. این حالت منجر به حصول تصمیم مقرون به صرفه راجع به اقدامات نگهداری میشود. در صورت خرابی یک قطعه، باید راجع به تعویض سایر قطعات به منظور حداقل سازی هزینهی نگهداری موردانتظار در دورهی برنامهریزی، تصمیم گیری شود. میتوان به نگهداری فرصت طلبانه به چشم رویکرد جایگزینی نسبت به فلسفهی مدیریت نگهداری “فعالیت مستمر تا خرابی” نگاه کرد.
به طور کُلی، دو دلیل اصلی برای اعمال نگهداری مبتنی بر فرصت وجود دارند:
برای افزایش طول عمر یا افزایش میانگین زمان بین دو خرابی که تعمیرش ممکن است پُرهزینه باشد! انتظار میرود این سیاست نگهداری از توانایی کاهش تعداد دفعات وقفهی سرویس و نگهداری و بسیاری عواقب نامطلوب از جمله تداخل برخوردار باشد
بهرهبرداری مفید از منابع، استفاده از برنامه و زمان که از قبل به نگهداری سایر بخشهای تجهیز اختصاص داده شده است، تا بدین وسیله هزینه نگهداری را کاهش دهیم.
نگهداری مبتنی بر فرصت از سیاستهای تعویض فرصت طلبانه و سیاستهای ساخت فرصت طلبانه تشکیل شده است. سیاستهای تعویض مشخص میکند که کدام قطعات باید از انبار لوازم یدکی تهیه شوند تا قطعات جدا شده را مطابق سیاستهای تعویض فرصت طلبانه جایگزین کنند. باید از هر دو سیاست برای کاهش ملاحظات نگهداری آتی استفاده کرد.
دسته بندیهای نگهداری مبتنی بر فرصت
- مرتبط با عمر قطعات
- غیرمرتبط با عمر قطعات
- عمر سخت: که به عنوان عمر قطعه، یا عمری که قطعه باید در آن زمان تعویض شود تعریف میشود.
- عمر نرم: عمری از قطعه است که بعد از آن، هنگامی که یکی از قطعات حاوی آن بازیابی شود دچار خرابی میشود.
- تخریب: مکانیزمهای خرابی از طریق دستگاههای پایش وضعیت مورد نظارت قرار میگیرند و هنگامی که خرابی به سطح بحرانی برسد، قطعات تعمیر یا جایگزین میشوند.
مراحل لازم برای نگهداری مبتنی بر فرصت مؤثر
- عمر باقیماندهی قطعه یا ماژول جزئی مدنظر
- هزینهی زمان خاموشی، در صورتی که تصمیم بر این باشد که تا پایان عمر مفید قطعه منتظر بمانیم.
- هزینهی ریسک پیش رو یا احتمال خرابی
در ادامه فهرست اقدامات تصور شده برای چنین فرصتی را مشاهده میکنید:
اصول زمانبندی مورد نیاز برای اجرای زمانبندی فرصت طلبانه
مرحلهی تصمیم گیری بهینه سازی شده برای نگهداری فرصت طلبانه
تکنیکهای تصمیم گیری
- مزایا و معایب: با فهرست بندی مزایا و معایب هر گزینه، هزینهها و منافع تمام گزینهها در برابر یکدیگر قرار میگیرند. این روش تصمیم گیری عقلانی نیز نامیده میشود.
- اولویت بندی ساده: گزینهای با بالاترین اولویت وزن دهی شده بر اساس احتمال از بین تمام گزینهها انتخاب میشود.
- راه حل رضایت بخش: گزینهها صرفاً تا زمانی که راه حل قابل قبولی شناسایی شود بررسی میشوند.
- پذیرفتن نظر شخص مسئول یا متخصص و صرفاً پیروی از دستورات
- هزینهی فرصت: در هزینهی فرصت، هر گزینه محاسبه میشود و سپس تصمیم اتخاذ میشود.
یک فرد برای تصمیم گیری مؤثر در پروسهی نگهداری فرصت طلبانه، باید این اصول را رعایت کند:
- اهداف باید در گام نخست مشخص شوند. کاهش زمان خرابی، افزایش دسترسی پذیری دستگاهها و غیره چند نمونه از اهداف هستند
- اهداف باید دستهبندی و بر اساس میزان اهمیت اولویت بندی شوند.
- اقدامات جایگزین برای بهره برداری از این استراتژی باید توسعه داده شوند.
- اقدامات جایگزین (گزینهها) باید نسبت به تمام اهداف ارزیابی شوند.
- گزینهای که قادر به برآورده سازی تمام اهداف باشد، تصمیم احتمالی تلقی میشود.
- تصمیم احتمالی از لحاظ آثار (نتایج) احتمالی بیشتر مورد ارزیابی قرار میگیرد.
- اقدامات تعیین کننده انجام میشوند و اقدامات بیشتر انجام میشوند تا از مشکل ساز شدن هرگونه عواقب نامطلوب جلوگیری شود.
- گامهایی که غالباً دنبال میشوند وجود دارند و آنها منجر به مدل تصمیم گیری میشوند که میتوان از آن برای تعیین یک برنامهی نگهداری فرصت طلبانه ی بهینه استفاده کرد.
- اگر تضادی به وجود بیاید، ایفای آزمایشی نقش برای پیش بینی تصمیمات اتخاذی از سوی کادر نگهداری مثمرثمر واقع میشود.
چارچوب تصمیم بهینهسازی شده برای نگهداری مبتنی بر فرصت یا نگهداری رویداد محور سیستم صنعتی
مسئله را چارچوب بندی کنید
راجع به چه چیزی و به چه دلیلی تصمیم میگیرید؟ راجع به چه چیزی و به چه دلیلی نباید تصمیم بگیرید؟ چیزی که در جعبه نیست، به اندازهی چیزی که هست مهم میباشد. بدون تعریفی مناسب از مسئله یا فرصت قابل پیگیری، هیچ احتمالی وجود ندارد که با اطمینان خاطر به تصمیمی با کیفیت برسید. چارچوبها ساختارهای ذهنی هستند که ما برای ساده سازی و سازماندهی سیستم صنعتی ایجاد میکنیم. آنها به ما در کاهش پیچیدگی کمک میکنند.
انتخاب کارمند صحیح
شخصی را انتخاب کنید که از دانش عمیق و جامع در حوزهی معین برخوردار باشد. بدین ترتیب امکان دسترسی به راه حلی سریع و دقیق از مسئله وجود دارد.
فرایند صحیح
برای حل مسئله، فرایند صحیح را انتخاب کنید. چنین انتخابی به شرایط تصمیم گیری بستگی دارد. نیازی نیست که یک تصمیم با کیفیت زمان بَر باشد. تنها قاعده این است که سازو کار رسیدن به نتیجه گیری از تصمیم گیری باید متناسب با اندازه، اهمیت و پیچیدگی تصمیم باشد. چه مدت زمانی خیلی طولانی است؟ چه زمانی هزینهی اجرای تصمیم از مزایای انتخاب کردن فراتر میرود؟
یک مجموعهی کامل از گزینهها داشته باشید
هرچقدر گزینههای بیشتری را ایجاد کنید، شانستان برای یافتن یک مورد عالی بیشتر میشود. شما فقط هنگامی تولید گزینهها را متوقف میکنید که هزینه و تأخیر جستجوی بیشتر، احتمالاً از مزیت آن فراتر بروند. تعداد مناسب گزینهها چیست؟ این به نحوهی بیان مسئله بستگی دارد. دو مفهوم در این زمینه مفید هستند: کامل بودن به این معنی که گزینههای مدنظر ، چارچوب را تکمیل کنند: یک مشاهده گر منطقی به این نتیجه میرسد که شما به تمام موارد مهم توجه کردهاید. مانع الجمع بودن، یعنی گزینهها منحصر به فرد و متفاوت از یکدیگر هستند: آنها نمیتوانند صرفاً بیان تکراری یک انتخاب باشند.
ارزشهایی که توازنها نسبت به آنها برقرار میشوند
ارزشها تعریف کنندهی ترجیحات شما نسبت به گزینههای مختلف هستند. آنها معیارهای شما هستند. میتوان ارزشها را بر اساس ویژگیها بیان کرد. ویژگیها به منزله مشخصات خروجیهایی هستند که از دیدگاه ما مطلوب یا نامطلوب هستند. آنها معمولاً در گذر زمان رخ میدهند و ممکن است سطح معینی از عدم قطعیت مربوطه را داشته باشند. برای هر تصمیم، خصوصاً آنهایی که به دیگران مربوط هستند، فرد باید یک تعریف ارزش را ملموس، شفاف و متمایز کند.
اطلاعاتی که ارزشِ هر گزینه را توصیف میکنند
تصمیم گیری مطلوب نه تنها مستلزم آگاهی از واقعیتهاست، بلکه باید با درک محدودیتهای دانش نیز همراه شود. با ارزشترین بینشها غالباً در اکتشاف عدم قطعیتها و اطلاعات ناسازگار یافت میشوند. تصمیم مؤثر، آن طوری که بسیاری از متون مربوط به تصمیم گیری ادعا میکنند، از اجماع روی واقعیتها ناشی نمیشود. درک تشکیل دهندهی تصمیمات صحیح، از اختلاف و تعارض دیدگاههای متفاوت و توجهی جدی به گزینههای رقابتی ناشی میشود
چالشهای نگهداری مبتنی بر فرصت
- عدم برخورداری از ایدهای شفاف راجع به مدت زمان باقیمانده تا بازیابی دستگاه معیوب: در بسیاری مواقع، شناسایی عامل اصلی مشکل مدت زیادی طول میکشد، بنابراین نمیتوان هیچ پیش بینی دقیقی از زمان خاموشی دستگاه ارائه داد. این روی سایرین برای بهره مندی از مزیت پنجرهی فرصت تاثیرگذار است.
- در دسترس نبودن منبع، زیرا در چنین شرایطی تمرکز روی خرابی است ، نه نگهداری برنامه ریزی شده.
- در دسترس نبودن قطعات یدکی
- در دسترس نبودن خدمات برون سازمانی/ تأخیر در دریافت تأییدیههای درونی برای خدمات بیرونی
- ممکن است گاهی اوقات دستگاه معیوب، سریعتر از زمان پیش بینی شده تعمیر میشود، بدین ترتیب اقدامات نگهداری برنامه ریزی شده تحت فشار قرار میگیرند.
استفاده از جدیدترین تکنیکهای نگهداری و تعمیرات در صنعت، منجر به کاهش چشم گیر تعداد و هزینه تعمیرات میشود
نتیجه گیری
“نگهداری مبتنی بر فرصت” روشی است که امکان سازماندهی و مدیریت پاسخ به مسائل نگهداری و تعمیرات را فراهم میکند و بهره وری کُلی را بهینه سازی میکند. ایدهی کلیدی حاکم بر نگهداری فرصت طلبانه صرفاً این است که تمام آماده سازی های لازم برای نگهداری ناگهانی را از قبل و به کاملترین شکل ممکن انجام دهیم، اما کار واقعی فقط هنگامی که فرصت ظاهر میشود شروع میگردد. در چنین محیطی، موقعیت نگهداری مبتنی بر فرصت به عنوان یک ابزارِ نگهداری مؤثر اثبات شده است، اما به هماهنگی بسیار بالا و برنامه ریزی دقیق نیاز دارد، و مهمتر اینکه به پشتیبانی مدیریت برای استفاده از پنجرههای فرصت نیاز دارد.
مهندسان نگهداری باید روی ایجاد شرایط دینامیکی تمرکز کنند که از کیفیت تصمیم سازمانی، به جای مرور صورتجلسه های مفصل تصمیمات خاص پشتیبانی میکنند. یک فرایند تصمیم گیری باکیفیت با چارچوب بندی، تعیین گزینههای بالقوه و مفروضات کلیدی ارزش آفرین همراه میباشد. این به مهندسان نگهداری اجازه میدهد وقتشان را صرف اعلام تصمیمات صحیح ، ارائهی مجموعهای از معیارهای مشترک و راستی آزمایی مفروضات کلیدی هر تصمیم بکنند.
نگهداری پیشبینانه محور چالشهای جدیدی را به وجود میآورد، و به یک متخصص نگهداری این اجازه را داده تا شرایط را بررسی کند و از فرصتهایی که قبلاً قابل بهره برداری نبودند استفاده کند. مفهوم اقدامات نگهداری فرصت طلبانه معرفی شد، و به طور کامل تعریف و بررسی شد. هدف نشان دادن این موضوع است که اکنون مطابق هدف نگهداری، امکان درنظر گرفتن فرصتهایی که غالباً نادیده گرفته میشوند فراهم است. تلاشها به وضوح نشان میدهند که رویکرد سیستماتیک نسبت به نگهداری تجهیزات و تاسیسات ، اهمیت روزافزونی را در دستیابی به مزیت رقابتی بدست آورده است. با توجه به مرور صورت گرفته میتوان گفت که رویکرد چندمعیاره در انتخاب یا تصمیم گیری، به تصمیم گیرنده کمک میکند تصمیم بهتری را اتخاذ کند و به بینشی راجع به شرایط مسئله برسد.
مطالب مفید:
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟نظری بدهید!