نحوه محاسبه شاخص MTTR و MTBF با مثال و روش های بهینه سازی MTTR
شاخص MTTR و MTBF
اهمیت زمان در شرکت و سازمان هایی که تجهیزات محور هستند یکی از مسائل مهم و کلیدی می باشد و مدیران و کارشناسان نت در جهت افزایش قابلیت اطمینان تجهیزات با معیارهایی که باعث بهبود فرآیندهای نگهداری می شود ارتباط دارند. از جمله معیارهایی که در سطح جهانی مورد استفاده قرار میگیرد و تاثیر چشمگیری در بهبود عملکرد و کارایی دارد تحلیل اطلاعات در قالب شاخص های نت است. یکی از این معیارهای مهم شاخص MTTR ( Mean Time to Repair ) است. تحلیل MTTR و سایر شاخص های عملکرد نگهداری و تعمیرات برای افزایش بهره وری و بهبود فعالیت های نگهداری مورد استفاده قرار میگیرند. استفاده از هر یک ابزارها و دانش به روز در مبحث نگهداری و تعمیرات گامی در جهت کاهش هزینه و افزایش تولید محسوب میشوند. هر یک از این اقدامات در دید کلی اقدامات ناچیزی به شمار میآیند، اما زمانی که در کنار یکدیگر و بصورت سازمان یافته بکارگرفته شوند، تاثیر مثبتی در سازمان خواهند داشت. از این رو شناخت مفهوم “mttr و mtbf چیست” و همچنین نحوه محاسبه MTTR و تفاوت آن با شاخص MTBF از مواردیست که بایستی بدانید و در این مقاله به آن اشاره شده است.
فهرست مطالب
MTTR چیست ؟
عبارت «میانگین زمان» به معنای بررسی زمان بین دو اتفاق است؛ میانگین زمان تعمیر یا MTTR، شاخصی است که زمان مورد نیاز برای تشخیص علت و رفع خرابی تجهیزات را محاسبه کرده و توسط بخشهای مربوط به تعمیرات و نگهداری استفاده میشود.
این شاخص، اطلاعات کوتاه و جامعی را در اختیار تیم نگهداری و تعمیر قرار میدهد و به آنها میگوید که با چه سرعتی میتوانند به توقفهای برنامهریزی نشده واکنش نشان داده و آنها را برطرف کنند. توجه داشته باشید که محاسبات MTTR، مدت زمان بین شروع اتفاق تا زمان بازگشت تجهیزات یا سیستم به چرخه تولید را نشان میدهد؛ این زمان شامل:
- اطلاع رسانی به تکنسینهای بخش تعمیرات و نگهداری
- تشخیص مشکل
- رفع مشکل
- جمع کردن و بستن قطعات، تراز کردن، ارزیابی تجهیزات
- تنظیم، آزمایش و راهاندازی تجهیزات یا سیستم برای بازگشت به چرخه تولید
فرمول MTTR، زمان تهیه قطعات یدکی حساب نمی کند؛ همچنین برای کارهای تعمیراتی برنامه ریزی شده یا تعطیلات(زمانی که تجهیزات خاموش هستند) مورد استفاده قرار نمیگیرد. MTTR علاوه براینکه به تعمیرات و نگهداری مربوط می شود، مبنای خوبی برای تعیین روشهای افزایش کارایی و کم کردن زمان توقف های برنامه ریزی نشده است؛ بنابراین می توان از آن در پایین آوردن و صرفه جویی در هزینه ها استفاده کرد.
طولانی شدن زمان تعمیرات در شاخص MTTR
همچنین MTTR دلیل طولانی شدن زمان تعمیرات را نشان میدهد و در اینصورت میتوان تجهیزات خراب را بهسرعت تعمیر کرد و به کار برگرداند، تعداد سفارشات انجامنشده را به حداقل رساند و ارائه خدمات به مشتری را افزایش داد. آنالیزهای MTTR موجب میشود که تیم شما در مورد نحوه خرید تجهیزات، برنامهریزی تعمیرات و نگهداری و کنترل کارهای تعمیرات و نگهداری آگاهی کافی را بهدست آورده، در نتیجه بازده کار بالا برود.
اگر MTTR بهعنوان برنامه تعمیرات و نگهداری کنشگرایانه در نظر گرفته شود، بررسی آن به شما نشان میدهد که برنامه و کارهای تعمیرات و نگهداری پیشگیرانهتان چقدر مؤثر و کارآمد بوده است؛ بهعنوان مثال تجهیزاتی که مدت زمان تعمیر آنها طولانی است میتوانند علل اصلی خرابی و عدم موفقیت باشند.
مثلا اگر متوجه شدید که MTTR در مورد تجهیزات خاصی رو به افزایش است، ممکن است به این دلیل باشد که کارهای تعمیرات و نگهداری پیشگیرانه بهدرستی انجام نمیشوند. فرض کنید که تکنسینی دستور روغنکاری بخش خاصی را دریافت کند اما نوع روغن یا مقدار آن مشخص نشده باشد، در اینصورت ممکن است عمل روغنکاری منجر به خرابی تجهیزات شود.
تجزیه و تحلیل MTTR در زمان تصمیمگیری برای تعمیر یا جایگزینی تجهیزات نیز مؤثر است. اگر تعمیر قطعه یکی از تجهیزات به دلیل کهنگی زمان زیادی بگیرد، تغییر و جایگزینی آن مقرونبهصرفهتر از تعمیرش است. همچنین از تاریخچه MTTR میتوان برای پیشبینی هزینههای دوره عمر تجهیزات و سیستمهای جدید استفاده کرد.
تفاوت میانگین زمان تعمیر با میانگین زمان بازیابی
معمولا MTTR را معادل زمان میانگین تعمیر و بازیابی در نظر میگیرند؛ تفاوت این دو اصطلاح در این است که وقتی شما از میانگین زمان بازیابی صحبت میکنید در واقع به زمان تعمیر به علاوه دوره آزمایش و مدت زمان لازم برای بازگشت تجهیزات به فرایند طبیعی اشاره میکنید.
اغلب افراد MTTR را برای هر دو فرایند در نظر میگیرند؛ به خاطر داشته باشید که تنها در زمینه قراردادهای تعمیرات و نگهداری یا توافقنامههای سطح خدمات(SLA) باید بین این دو مفهوم تمایز قائل شوید. به این ترتیب افراد دقیقا متوجه میشوند که چه چیزی را باید مدنظر قرار دهند.
محاسبه شاخص MTTR
برای محاسبه MTTR باید زمان کلی تعمیرات برنامهریزی نشده را بر تعداد تعمیرات(خرابیها) تقسیم کرد. معمولا MTTR بر اساس ساعات کاری بیان میشود؛ توجه داشته باشید که MTTR فرض را بر این میگذارد که کارها و وظایف توسط پرسنل آموزش دیده و خبره بخش تعمیرات و نگهداری به صورت روتین انجام میشود.
یک مثال ساده از MTTR به این شکل است: فرض کنید که پمپی در یک روز کاری چهار بار از کار بیافتد و در مجموع یک ساعت صرف تعمیر خرابی این پمپ شود، MTTR شما پانزده دقیقه میشود. (60 دقیقه÷4=15 دقیقه).
مثال دیگر: تصور کنید که یکی از تجهیزات در یک دوره 90 روزه، 5 بار از کار بیافتد؛ زمان از کار افتادگیها(زمان شناسایی مشکل تا زمان برگشت تجهیزات به چرخه تولید)، 24، 51، 79، 56 و 12 دقیقه است. MTTR برای این دوره 90 روزه معادل 44 دقیقه میشود. این زمان، میانگین زمان بین شناسایی مشکل تا بازیابی تجهیزات است.
همین حالا نسخه رایگان نرم افزار نگهداری و تعمیرات ما را دانلود کنید و کارایی خود را افزایش دهید
برای دریافت نسخه دمو و قیمت نرم افزار CMMS با ما تماس بگیرید!
هنگام محاسبه شاخص MTTR دو فرض وجود دارد
• معمولا شدت خرابیها متفاوت است، به این صورت که تعمیر برخی از خرابیها چند روز و برخی دیگر چند دقیقه زمان میبرد؛ بنابراین MTTR میانگین زمانی ارائه میدهد.
• نکته بسیار مهم این است که رسیدگی به خرابیها توسط پرسنل شایسته و کارآزموده که از روشهای استاندارد پیروی می کنند، انجام شود؛ این موضوع، نتایج موثق را تضمین میکند.
گفته میشود که MTTR بهترین تیمهای نگهداری و تعمیرات، کمتر از پنج ساعت است اما قطعیت در این مورد به دلیل وجود تعداد متغیرها تقریبا غیرممکن است و شما باید MTTR تجهیزاتتان را با معیارهای دیگری بسنجید. MTTR به عوامل مختلفی از جمله نوع تجهیزات مورد نظر، سن آنها، میزان اهمیت، آموزش تیم تعمیرات و نگهداری و غیره وابسته است.
تفاوت MTTR با MTBF
هنگام مواجهه با تجهیزات یا سیستمهایی که باید تعمیر شوند،شاخص MTTR و شاخص MTBF دو معیاری هستند که معمولا هنگام بررسی خرابیهایی که منجر به وقفههای پرهزینه میشوند، مورد تجزیهوتحلیل و مقایسه قرار میگیرند. تفاوت این دو چیست؟ میانگین زمان بین خرابی ها (MTBF)، پیشبینی زمان بین خرابیهای طبیعی یک قطعه در طول ساعات کاری یا مدت زمانی که یک قطعه بدون وقفه کار میکند، است.
برای محاسبه آن زمان کلی کارکرد یکی از تجهیزات (پریود زمانی که در طول آن یک سیستم فعال است) را بر تعداد خرابی هایی که در همان بازه زمانی اتفاق افتاده است، تقسیم میکنند.
محاسبه شاخص MTBF
تحلیل شاخص MTBF به بخشهای تعمیرات و نگهداری کمک میکند که در مورد نحوه کاهش زمان بین خرابی ها، تصمیم درست بگیرند.
MTTR و MTBF در کنار هم، يک دوره زمانى را که تجهيزات بدون خرابى کار مىکنند، نشان میدهند. برای محاسبه زمان کار سیستم با این دو معیار از فرمول زیر استفاده میشود:
MTBF ÷ (MTBF+MTTR) = زمان کار سیستم بدون خرابی
فرض کنید سیستم شما قرار است 40 ساعت فعال باشد، اما مدت 28 ساعت از زمان مقرر را کار نمیکند. در واقع فقط 14 ساعت کار میکند و در کل پنج خرابی رخ میدهد. اول باید شاخص MTBF را محاسبه کنیم که میشود:
(5÷28) – 40 = 34.4
سپس باید MTTR را محاسبه کنیم:
5÷28=5.6
برای محاسبه دوره زمانی که سیستم بدون خرابی کار کرده بهصورت زیر عمل میکنیم:
(5.6+34.4)÷34.4=0.86 (86%)
نحوه بهینه سازی شاخص MTTR
MTTR، شاخص اصلی عملکرد (KPI) است؛ بنابراین تیمهای تعمیرات و نگهداری باید در بهینهسازی و بهبود آن تلاش بسیاری کنند. مزایای کاهش MTTR کاملا واضح هستند؛ کاهش زمان توقفها و خرابیها به معنی تولید پایدار، رضایت مشتریها و کاهش هزینههای نگهداری و تعمیرات است.
بهترین راه برای بهینه سازی و بهبود شاخص MTTR درک مراحل آن و تلاش در جهت کاهش هر کدام از آنهاست.
- تشخیص: بازه زمانی بین لحظه بروز خرابی تا زمانی که تکنسین از آن موضوع مطلع میشود. استفاده از سنسورهای بیسیم و سیستمهای هشداردهنده بهترین روشها برای کوتاه کردن زمان تشخیص و شناسایی در شاخص MTTR هستند.
- آگاهی: بازه زمانی بین شناسایی خرابی تا شروع تعمیرات. کشف و تشخیص مشکل، جزء وقتگیرترین قسمتهای MTTR هستند.
- تعمیر: مدت زمانی که برای برطرف کردن مشکل لازم است. استفاده از روشهای استاندارد برای راهنمایی و آموزش تکنسینهایی که وظیفه حل مشکل را دارند، میتواند در کاهش مدت زمان لازم برای رفع خرابی ها مؤثر باشد.
- تأیید: مدت زمانی که برای اطمینان از رفع قطعی مشکل لازم است. سیستم نظارت فوری، ابزاری مفید برای جمعآوری سریع اطلاعات و گزارشهای است که رفع کامل خرابی و مشکل را نشان میدهند.
تشخیص علت خرابی، وقتگیرترین قسمت از شاخص MTTR است. در واقع هشتاد درصد MTTR صرف کشف علت خرابی سیستم و تجهیزات میشود.
مستندسازی، مدیریت و داشتن دفتر گزارشات دستگاه به همراه چیزهایی مثل برنامه نگهداری و تعمیرات، قطعات تعمیر یا تعویض شده و تاریخچه سیستمهای نظارت بر تجهیزات، برای کاهش علل احتمالی خرابی ها لازم است. هنگام بروز خرابی، خیلی مهم است که زمان طلایی را در جلسات و با تصمیمگیریهای اشتباه از دست ندهید.
وقتی خرابی اتفاق میافتد، داشتن مستندات و سابقه تجهیزات به شما اجازه میدهد که به سرعت فاکتورهای مؤثر در خرابی را شناسایی و بررسی کنید. مدیریت باید با مطالعه تقویم نگهداری و تعمیرات، موضوعاتی از قبیل تعمیر روتین دستگاه، زمان تعویض یا تعمیر قطعات یا مشکلات قبلی دستگاه مورد نظر را بررسی کند.
فرم ها و چک لیست های موردنیاز برای نگهداری و تعمیرات را از همین جا دانلود نمایید .
آموزش و دستورالعملها
لازم است که دستورالعملهای کتبی کوتاه در دسترس همه پرسنل بخش تعمیرات و نگهداری قرار گیرد و برای کاهش ریسک آزمون و خطا در زمان انجام تعمیرات، باید این دستورالعملها به دقت انجام شوند. این دستورالعملها، نتایج ساختاریافته عملیات را در اختیار تکنسینها قرار داده و به آنها در کاهش زمان حل مشکل کمک میکنند.
اگر تکنسینهای شما برای تعمیر تجهیزات مهارتهای لازم را کسب نکرده و آموزش ندیده باشند، مستندات و برنامههای از قبل اماده شده هم نمیتوانند به کاهش MTTR شما کمک کنند. انجام تمرینهای آموزشی مداوم و اشتراکگذاری آنها با تیم، امری حیاتی و مهم محسوب میشود. بحث در مورد ماتریسهای بازگشتی و معرفی دستورالعملهای کوتاه(همراه با جملات کوتاه و کامل و تصاویر) از روشهای مؤثر در انجام این کار است.
- دستورالعملهای کوتاه، متونی کوتاه و بصری در مورد یک موضوع واحد هستند. در این دستورالعملها، با نشان مشکلات خاص و نحوه برطرف کردن آنها، دانش و مهارت شغلی ویژهای ایجاد میکنند. دستورالعملهای کوتاه و تکصفحهای به مواردی از قبیل ایمنی، دانش پایه، نواحی مشکلدار یا اصلاح مشکلات میپردازند. بهمنظور کمک به کاهش MTTR، میتوان از دستورالعملهای کوتاه برای برطرف کردن خرابی ها و توقف ها استفاده کرد؛ حتی میتوان در موقعیتهای تمرینی نیز این دستورالعملها را بهکار برد.
- ماتریسهای بازگشتی، بعد از تکمیل شدن تجزیه وتحلیل خرابی ها و انجام گرفتن اقدامات متقابل، توقفهای هفتگی را بررسی و پیگیری میکنند. اطمینان حاصل کنید که تیمتان روند خرابیهایی را که در ماتریس های بازگشتی نشان داده میشود، به خوبی درک کرده و از آن برای آگاهی از اینکه خرابیها تحمیلی بوده یا ناشی از زوال طبیعی، استفاده میکنند.
قطعات یدکی
حتی اگر فرمول MTTR، مدت زمان تهیه قطعات یدکی را محاسبه نکند، مهم این است که بدانید چطور در دسترس بودن قطعات یدکی بر MTTR تأثیر میگذارد. بر اساس تحقیقات انجامشده، در دسترس بودن قطعات یدکی روی مدت زمان انجام کارهای تعمیرات و نگهداری تأثیر بسزایی میگذارد. در مواقع ضروری، عدم پشتیبانی مناسب از تجهیزات موجب بروز مشکل در انجام تعمیرات میشود؛ همچنین کمبود قطعات یدکی و عدم اطلاع از محل نگهداری آنها، روی MTTR تأثیر منفی میگذارد.
در ادامه به تأثیر مستقیم وجود انبار قطعات یدکی سازمانیافته روی کاهش MTTR پرداخته میشود.
- تنظیم ساختار مکانی کاربردی: این مرحله شامل تهیه لیستی از تجهیزات کارخانه بر اساس موقعیت مکانی آنها یا مشخص کردن محل انجام کارهای تعمیرات و نگهداری طبق سلسله مراتب شغلی است.
- تهیه فهرست تجهیزات: بر اساس طراحی کارخانه، فهرستی از تجهیزات تهیه کنید.
- تدوین استاندارد نامگذاری و کدگذاری: مکانیابی و نگهداری از موجودات انبار یکی از مهمترین موارد برای تکنسینهای بخش تعمیرات و نگهداری است. با انجام این مورد، میتوانید اطمینان حاصل کنید که قطعات یدکی بهدرستی سفارش و ذخیره شدهاند؛ همچنین با دانستن مکان دقیق قطعات، کارایی و سرعت افزایش مییابد.
- ارزیابی میزان اهمیت قطعات یدکی: هر یک از قطعات یدکی موجود باید بر اساس میزان اهمیتش در پشتیبانی از استراتژی تعمیرات و نگهداری تجهیزات، ارزیابی شوند.
تکمیل فهرست موجودی : بعد از انجام مراحل قبل باید فهرستی از موجودیهای انبار در اختیار همه قرار بگیرد. - ایجاد استاندارد ذخیرهسازی: برای جلوگیری از پایین آمدن کیفیت قطعات یدکی، توصیههای شرکت سازنده قطعات را اجرا کنید.
- تضمین کیفیت: توجه داشته باشید که اقلام انبار شده و در دسترس، دارای استانداردهای لازم باشند. قطعات چکنشده را در مکانی جداگانه انبار کنید. تمام قطعات موجود در انبار باید از نظر کیفیت مورد بررسی قرار بگیرند.
- بازرسی: بازرسی مداوم به شما اطمینان میدهد که سیستم بهدرستی کار میکند. تیم بازرسی متشکل از مدیر انبار، ناظر بخش تعمیرات و نگهداری و برنامهریزان است
استفاده از تکنولوژی
استفاده از تکنولوژیهای مدرن تأثیر زیادی روی کاهش MTTR دارد. شما با نظارت در محل یا از راه دور بهوسیله تلفن همراه و تبلت میتوانید تمام روزهای هفته و بهصورت 24 ساعته عملکرد سیستم را بررسی کنید. این اطلاعات برای شاخص MTTR مفید بوده و به مهندسان اجازه میدهد تا برنامه های تعمیرات و نگهداری پیشگیرانه را طراحی و قبل از وقوع خرابی ها برنامه ریزی کنند.
بهره گیری از CMMS
سیستمهای مدیریت تعمیرات و نگهداری کامپیوتری و مدرن (CMMS) به شما کمک میکنند که اطلاعاتی از قبیل ساعات کار در زمینه تعمیرات، تعداد توقفها و زمان عملیات را بررسی کنید. علاوه براین ها، CMMS میتواند بهصورت اتوماتیک شاخص MTTR و شاخص MTBF را محاسبه کند. حتما در مورد اینترنت اشیا یا آیاوتی(IoT) که بهمعنی اتصال دستگاه ها دستگاه های داخلی به اینترنت است، شنیده باشید. به این شکل میتوانید تمام سیستم ها و تجهیزات را بههم متصل کرده و از طریق نرم افزارها و اپلیکیشنها آنها را کنترل و مدیریت کنید.
در صنعت به آن اینترنت صنعتی اشیا(IIoT) گفته میشود که اتوماسیون، تحلیل فوری اطلاعات و تصمیمگیریهای هوشمندانه را وارد دنیای صنعتی کرده است. تکنولوژی ماشین به ماشین با اینترنت صنعتی اشیا ترکیب شده و منجر به تجزیهوتحلیل فوری اطلاعات و دادهها میشود. این ارتباط میتواند مواردی مثل بررسی سریع اطلاعات خرابی در هنگام توقف تجهیزات و جمعآوری اتوماتیک، دستهبندی و تحلیل اطلاعات قبل از ارسال پیشنهاد به تکنسینها را فراهم آورد.
از این طریق شما میتوانید از اطلاعات مربوط به خرابی ها -مثل شرایط فعالیت تجهیزات قبل از خرابی- و تاریخچه تعمیرات موجود درCMMS برای جهتدهی به روند تعمیرات استفاده کنید؛ بهعبارت دیگر IIoT میتواند مرحله تشخیص را که بیشترین زمان را در شاخص MTTR میگیرد، تا حد زیادی کاهش دهد.
چکیده
شاخص MTTR معیاری است که توسط بخش تعمیرات و نگهداری به منظور اندازهگیری میانگین زمان لازم برای شناسایی و تعمیر تجهیزات خراب استفاده میشود. این شاخص دارای چهار بخش تشخیص، آگاهی، تعمیر و تأیید بوده که شما با استفاده از تکنولوژیها موجود و پایین آوردن زمان هر بخش میتوانید میزان MTTR را کاهش داده و در وقت و هزینهها صرفه جویی کنید. با مطالعه این مقاله شما اکنون mttr و mtbf چیست؟ را بطور کامل درک نمودهاید.
شما میتوانید برای دیدن اطلاعات واقعی از محاسبه و نمایش شاخصهای MTTR و MTBF و سایر شاخص های کلیدی نت، دموی نرم افزار CMMS الکا را ثبت درخواست و از منوی گزارشات بخش شاخص های کلیدی، هر کدام از شاخص ها (MTBF, MTTR, MTTF, OEE , …) را بررسی نمایید. علاوه بر دریافت دموی نرم افزار جلسه آنلاین جهت ارائه مشاوره نیز به شما تعلق خواهد گرفت، طی این جلسه بخش ها و ماژول های نرم افزار در محضر شما تشریح خواهند شد، این امکان وجود دارد با توجه به نیاز و دغدغه سازمان خو بخش ها و ماژل های مختص خودرا انتخاب نمایید.
سلام استاد گرامی ممنون از زحمات جنابعالی
یک ابهامی برای بنده پیش آمده در خصوص MTBF طبق استاندارد EN15341 جمع زمانهای عملیاتی تقسیم بر تعداد خرابی است که مطابق توضیحات شماست اما در برخی استانداردها MTBF از زمان آغاز خرابی تا زمان خرابی بعدی است که در این روش زمان رفع عیب نیز در آن مستتر بوده و عدد بزرگتری خواهد بود.